Ik wil stoppen met sterke pijnstillers (2024)

• Je gebruikt een sterke pijnstiller en je wilt minder gebruiken of stoppen.
• Omdat de oorzaak van je pijn is verdwenen. Of omdat het niet meer goed helpt. Of omdat je veel last hebt van bijwerkingen.
• Je kunt langzaam minder gebruiken en dan stoppen.
• Gebruik je de sterke pijnstiller langer dan 1 maand? Vraag dan aan je huisarts hoe je het beste kunt stoppen.

Sterke pijnstillers zijn medicijnen zoals tramadol, oxycodon, fentanyl en buprenorfine.

Dit zijn medicijnen die lijken op morfine.

Ze helpen goed tegen heftige pijn. Maar ze geven ook bijwerkingen en kunnen verslavend zijn. Daarom is het belangrijk om deze sterke pijnstillers zo kort mogelijk te gebruiken.

Als je sterke pijnstillers lang gebruikt, kun je merken dat ze niet goed meer helpen.

Soms kun je door de sterke pijnstillers gevoeliger worden voor pijn. Als je dan meer sterke pijnstillers neemt, krijg je juist meer pijn. En dat blijft doorgaan: je krijgt meer pijn, je neemt meer sterke pijnstillers, je krijgt nog meer pijn, je neemt nog meer pijnstillers.

Je kunt dan beter proberen om steeds minder pijnstillers te gebruiken. En er dan mee te stoppen. De bijwerkingen worden meteen minder. De pijn wordt niet erger. Of de pijn wordt alleen in het begin erger.

Mensen die stoppen met sterke pijnstillers, vinden de kwaliteit van hun leven beter. Ook daarom is het belangrijk dat je minder gaat gebruiken en dan stopt.

Is de oorzaak van de heftige pijn genezen of verdwenen? Dan kun je stoppen met de sterke pijnstillers.

Andere redenen om te stoppen met sterke pijnstillers kunnen zijn:

• Je merkt dat je steeds meer nodig hebt van de sterke pijnstiller.
• Je merkt dat je meer gebruikt dan de arts heeft gezegd dat je mag gebruiken. Je hebt het herhaalrecept te vroeg nodig.
• Je hebt last van bijwerkingen zoals:
  • suf zijn, waardoor je ook kunt vallen
  • moeilijk kunnen poepen
  • misselijk zijn
  • overgeven
  • onrustig of in de war zijn, vooral bij ouderen

Tramadol

Als je tramadol korte tijd hebt gebruikt, kun je meestal in 1 keer stoppen.

Heb je het langer dan 1 maand gebruikt? Dan kun je beter langzamer steeds iets minder gebruiken. Je neemt bijvoorbeeld elke week de helft van wat je daarvoor nam.

Krijg je toch klachten door het stoppen? Vraag dan aan de huisarts hoe je langzaam minder kunt gebruiken. Dit heet afbouwen. Vooral op oudere leeftijd is dit belangrijk.

Morfine, oxycodon, fentanyl, buprenorfine

Als je deze pijnstillers langer dan 1 maand gebruikt, is het belangrijk om ze in kleine stapjes af te bouwen.

Dit betekent dat je elke week iets minder van de pijnstiller gaat gebruiken.

Hoeveel je precies mag gebruiken, is voor ieder mens en elk medicijn anders. Maak daarom met je arts een plan hoeveel minder je elke week gaat gebruiken.

Soms is het zelfs nodig om in stapjes per maand af te bouwen, bijvoorbeeld als je jaren sterke pijnstillers hebt gebruikt.

Als je sterke pijnstillers lang gebruikt, raakt je lichaam hieraan gewend.

Als je dan minder van de sterke pijnstiller gebruikt, kun je daar klachten van krijgen, zoals:

• angstig en gespannen zijn
• onrustig zijn of steeds willen bewegen
• geprikkeld zijn
• spierpijn, vooral in de rug en in de benen
• somber zijn
• misselijk zijn en overgeven
• diarree
• tranende ogen
• een loopneus
• zweten
• problemen met slapen

We noemen dit ontwennings-verschijnselen. Je hebt hier veel minder last van als je in kleine stapjes steeds minder van de pijnstiller neemt. Dit heet afbouwen.
De klachten zijn tijdelijk en gaan over.

Vertel aan je gezin, familie en vrienden dat je probeert minder pijnstillers te gebruiken. Dan kunnen zij je steunen als je last hebt van deze klachten.

Wat misschien ook kan helpen is:

• oefeningen om te ontspannen
• mindfulness
• wandelen
• bezig zijn met andere dingen (afleiding)

Als je merkt dat je toch weer minder kunt doen door de pijn, vertel dit aan je huisarts. Die maakt met jou een plan om hier mee om te gaan.

Bel je huisarts als je sterke pijnstillers steeds minder gebruikt en 1 van deze dingen merkt:

• Je hebt veel last van ontwennings-verschijnselen.
• Je hebt weer pijn waardoor je minder kunt doen op een dag.

• Lees meer over autorijden bij het gebruik van sterke pijnstillers.
  En hier kun je dit per medicijn opzoeken.
• Ga je op reis naar het buitenland en wil je een sterke pijnstiller meenemen? Dat mag niet zomaar. Je moet een officiële verklaring aanvragen. Dit kan een aantal weken duren. Meer informatie over reizen met medicijnen vind je op de website van het CAK.

We hebben deze informatie gemaakt met de richtlijn voor huisartsen over pijn.